دعای عبادالرحمان (قرآن)در آیات قرآن به دعاهای عبادالرحمان اشاره شده است. ۱ - رهایی از عذاب جهنمدعاى عبادالرّحمان، براى رهايى از عذاب جهنّم: «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ ... • وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها كانَ غَراماً؛بندگان خاصّ خداوند رحمان، ... و كسانى كه مى‌گويند: پروردگارا! عذاب جهنم را از ما برطرف گردان، كه عذابش سخت و پر دوام است.» ۱.۱ - پیوستگی عذاب جهنمپيوستگى و گريزناپذيرى عذاب جهنّم، باعث دعاى عبادالرّحمان براى خلاصى از آن: «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ ... • وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها كانَ غَراماً؛بندگان خاصّ خداوند رحمان، ... و كسانى كه مى‌گويند: پروردگارا! عذاب جهنم را از ما برطرف گردان، كه عذابش سخت و پر دوام است.» «غرام»، به معناى شرّ و بلاى ملازم و هميشگى است. جمله «إنّ عذابها ...» در مقام تعليل براى جمله قبل است، به اين سبب بندگان خداوند- عبادالرّحمان- از پروردگار، خواستار رهايى از عذاب دوزخ‌اند، چون آن عذاب دايمى و گريزناپذير است ۱.۲ - ناگواری جهنمناگوارى جهنّم، انگيزه دعاى عبادالرّحمان براى رهايى از آن: «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ ... • وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها كانَ غَراماً • إِنَّها ساءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً؛بندگان خاصّ خداوند رحمان، ... و كسانى كه مى‌گويند: پروردگارا! عذاب جهنم را از ما برطرف گردان، كه عذابش سخت و پر دوام است. به يقين جهنم، بد جايگاه و بد محلِّ اقامتى است!» ۲ - همسر و فرزندان شایستهعبادالرّحمان، خواستار همسر و فرزندان شايسته و مايه چشم‌روشنى، از پروردگار: «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ ... • وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّيَّاتِنا قُرَّةَ أَعْيُنٍ ...؛بندگان خاصّ خداوند رحمان، ... و كسانى كه مى‌گويند: پروردگارا! همسران و فرزندانمان را مايه روشنى چشم ما قرار ده، و ما را پيشوايى براى پرهيزگاران گردان.» ۲.۱ - رهبری متقینعبادالرّحمان، خواهان رهبرى متّقین براى خود و همسر و فرزندانشان، از خداوند: «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ ... • وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّيَّاتِنا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِينَ إِماماً؛بندگان خاصّ خداوند رحمان، ... و كسانى كه مى‌گويند: پروردگارا! همسران و فرزندانمان را مايه روشنى چشم ما قرار ده، و ما را پيشوايى براى پرهيزگاران گردان.» ۳ - توجه به ربوبیت الهیتوجّه عبادالرّحمان به ربوبیّت الهی، در دعاى خويش: «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِينَ ... • رَبَّنَا اصْرِفْ ... • رَبَّنا هَبْ لَنا ...؛بندگان خاصّ خداوند رحمان کسانی هستند که، ... و كسانى كه مى‌گويند: «پروردگارا! برطرف گردان ... و كسانى كه مى‌گويند: پروردگارا! مايه روشنى چشم ما قرار ده ... » ۴ - تبعیت از متّقينخواسته عبادالرّحمان از خداوند، جهت توفيق پيروى كردن از متّقين: «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ ... • وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا ...وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِينَ إِماماً؛»بندگان خاصّ خداوند رحمان، ...و كسانى كه مى‌گويند: پروردگارا! ... و ما را پيشوايى براى پرهيزگاران گردان. » در احتمالى «واجعلنا للمتّقين إماما» يعنى قرار ده ما را در زمره كسانى كه از گذشتگان خود پيروى مى‌كردند تا آيندگان هم از ما پيروى كنند، در حقيقت حرف «ل» در ظاهر بر «متّقين» آمده، ولى در معنا براى ضمير «نا» است كه مفاد عبارت چنين مى‌شود: «واجعل المتّقين لنا إماما». ۵ - پانویس۶ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۰، ص۴۲، برگرفته از مقاله «دعای عبادالرحمان». |